Makale İçerikleri
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB), sektörde faaliyet gösteren acentaların ulusal ve uluslararası düzenlemelere uyması, müşteri haklarını koruması ve etik ilkeler çerçevesinde hizmet sunması amacıyla disiplin mekanizmalarını işletir. 10 Şubat 2025 tarihli toplantısında, Disiplin Kurulu’na intikal eden şikâyetler sonucunda, Turvigo Uluslararası Turizm Organizasyon Limited Şirketi (kısaca Turvigo) ile Five Turizm Organizasyon İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi (kısaca Five Turizm) hakkında ciddi disiplin ihlalleri gerekçesiyle “geçici üyelikten çıkarma” kararı verilmiş ve her iki firma için T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na “kapatma talebiyle resmi bildirim” yapılmasına karar verilmiştir. Kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasının ardından, hem Turvigo hem de Five Turizm söz konusu cezaların hukuki süreçleri, gerekçeleri ve sektöre yansımaları açısından önemli gündem maddesi haline gelmiştir.
TÜRSAB’ın Hukuki Yetki ve Disiplin Mekanizması
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği, 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acenteleri Birliği Kanunu ile kurulan, kamu yararı gözeterek faaliyet yürüten bir meslek birliğidir. TÜRSAB’ın temel görevleri arasında, acentelere rehberlik etmek; sektör içindeki standartları, meslek etiğini ve müşteri haklarını korumak; gerekli durumlarda disiplin işlemleri tesis etmek yer alır. TÜRSAB Disiplin Kurulu, her türlü şikâyet, sahada yapılan idari denetimler veya Savcılıklardan gelen belgeler doğrultusunda dosya açar, savunma esaslı incelemeler yapar ve Yönetmelik’in ilgili maddelerine göre ceza hükümlerini uygular. Disiplin Kurulu’nun kararları, Seyahat Acentaları Birliği Yönetmeliği’nin 10. maddesinin 4. fıkrası uyarınca, kesin nitelikte olup, uygulanması için Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bildirim yapılır.
Bakanlık onayı ve uygulaması olmaksızın bu kararların yürürlüğe girmesi mümkün değildir. Hukuki süreç açısından bakıldığında, Disiplin Kurulu’nun verdiği “geçici üyelikten çıkarma” kararı; bakanlık onayından sonra fiili olarak “kapatma”ya dönüştürülür. Bu uygulama, o acentanın tüm faaliyetlerinin, işletme belgesinin resmen iptal edilmesi ve sektörde faaliyet gösterme imkânının ortadan kaldırılmasını kapsar.
Geçici Üyelikten Çıkarma Cezası ve Kapatma Talebi Aşamaları
1. Şikâyet ve Dosya Açma:
Disiplin sürecinin başlıca tetikleyicisi, müşterilerden gelen şikâyetler, saha denetim raporları veya idari mercilerden gelen bilgi/eve?sir uyarılardır. Turvigo ve Five Turizm vakalarında, önceki yıl yaşanan olaylar neticesinde sektör temsilcileri, mağduriyet bildirimlerini TÜRSAB’a iletmiş ve Disiplin Kurulu inceleme talebinde bulunmuştur.
2. Ön İnceleme ve Savunma Süreci:
Disiplin Kurulu, dosyayı incelemeye alarak her iki acenta yetkililerine savunma ve bilgi sunma imkânı tanımıştır. Savunma sürecinde, firma yetkilileri, hakkında açılan disiplin soruşturmasının gerekçelerine ilişkin delilleri ve hukuki dayanıkları sunmaya çalışır. Buna karşın, Turvigo’nun tura ilişkin iptal sonrası ücret iadesi yapmadığı ve zorunlu seyahat sigortası uygulamasını yerine getirmediği; Five Turizm’inse Suudi Arabistan uyruklu bazı iş insanlarına karşı hakaret ve bıçaklı tehdit iddialarıyla gündeme geldiği tespit edilmiştir.
3. Disiplin Kurulu Kararı:
Yapılan inceleme sonucunda Turvigo açısından “Tüketici Şikâyeti (Turun iptali sonucu ücret iade etmeme ve zorunlu seyahat sigortası yapmama)” maddeleri kapsamında; Five Turizm için ise “Meslek Etiği (Suudi Arabistan uyruklu iş insanlarına yönelik hakaret ve bıçaklı tehdit)” gerekçeleriyle karara bağlanmıştır. Her iki firma hakkında “6 ay süreyle geçici üyelikten çıkarma” cezası verilmiş ve karar metni 21 Nisan 2025 (Turvigo için) ile 21 Ağustos 2024 (Five Turizm için) tarihlerinde onaylanmıştır.
4. Bakanlığa Kapatma Talebi Bildirimi:
Disiplin Kurulu’nun nihai kararı Resmî Gazete’de yayımlandıktan sonra, TÜRSAB Genel Sekreterliği aracılığıyla kararın infazı için Kültür ve Turizm Bakanlığı’na resmi bildirim yapılır. Bakanlık, dosyayı inceleyerek hukuki süreci işletir. Bakanlık, ilgili iddiaların doğruluğu, savunma tepkileri ve mevzuata uygunluk açısından nihai kararını verir. Kapatma talebi bakanlık tarafından onaylandığında, bahse konu acentanın işletme belgesi iptal edilir ve hem merkez hem de varsa şubeler resmen kapatılır.
Turvigo Uluslararası Turizm’in İhlal Detayları ve Disiplin Süreci
Turvigo’nun İddiaları ve İhlal Kapsamı
Turvigo Uluslararası Turizm Organizasyon Ltd. Şti., 2024 yılı son çeyreğinde düzenlediği bir kültür-tur paketi sırasında, rotada yaşanan olası zorunlu değişiklikler neticesinde turun iptali kararını almak zorunda kalmıştır. Ancak turun iptaline ilişkin müşterilerine resmi tebligat yapılmasına rağmen, turun maliyet bedelini iade etmemiş, katılımcılardan toplanan tutarları bloke etmiştir. Buna ek olarak, zorunlu seyahat sigortası poliçelerini zamanında düzenlemeyerek mağduriyet yaratmakla suçlanmıştır.
Tüketici hakları açısından, yurtdışı turlarında acentenin rezervasyon ücreti, turun iptal olması hâlinde mutlaka müşteriye iade edilmek zorundadır; ayrıca zorunlu seyahat sigortası da tur paketi içerisine otomatik dâhil edilmelidir. Turvigo, bu yükümlülüklerini yerine getirmediği için TÜRSAB Disiplin Kurulu tarafından en ağır temyiz hükümlerinden biri olan “6 ay süreyle geçici üyelikten çıkarma” kararı almıştır. Bu karar, hem sektörel prestijini zedelemiş hem de bakanlığa iletilen kapatma talebine neden olmuştur.
Disiplin Kurulu İnceleme Süreci
21 Nisan 2025 tarihinde gerçekleşen Disiplin Kurulu toplantısında, Turvigo dosyası birleştirilmiş dosya olarak ele alınmış; önceki şikayet kayıtları, TÜRSAB müşteri hakları birimine intikal eden şikâyet metinleri, Turvigo’nun savunma beyanları ve varsa Mali Suçları Araştırma Kurulu’ndan (MASAK) gelen finansal inceleme raporları detaylıca değerlendirilmiştir. Kurul, Turvigo’nun haklı gerekçeler sunmasına rağmen yasal zorunlulukları görmezden gelmesi sonucunda hem müşteri mağduriyetine neden olduğu hem de sektörde haksız rekabet oluşturduğu tespitine varmıştır. Bu kapsamda, Turvigo’nun aldığı cezanın sektörde caydırıcı etkisi olduğu vurgulanmıştır.
Beklenen Bakanlık Kararı
TÜRSAB’ın kapatma talebi bakanlığa iletildikten sonra, ilgili dosya Kültür ve Turizm Bakanlığı Denetim ve Gözetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ne yönlendirilir. Bakanlık, önce dosyanın usul yönünden eksiksiz olup olmadığına bakar; ardından savunma ve ek delilleri değerlendirir. Nihai karar verildikten sonra, Turvigo’nun işletme belgesinin iptal edilip edilmediği resmî yazı ile ilan edilir. Olası itiraz süreçleri Türk İdari Yargısı içerisinde şekillenir; zira işletme belgesi iptali kararına karşı Sulh Ceza Hakimliği nezdinde yürütmenin durdurulması ve iptal davası açılabilir.
Five Turizm Organizasyon’un İhlal Detayları ve Disiplin Süreci
Five Turizm’in İddiaları ve İhlal Kapsamı
Five Turizm Organizasyon İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti., 2024 yılının ikinci yarısında Suudi Arabistan uyruklu birkaç iş insanı tarafından yargıya taşınan “hakaret” ve “bıçaklı tehdit” suçlamalarıyla gündeme gelmiştir. İddialar arasında; Five Turizm yetkililerinin, iş insanlarını küfürlü sözlerle tehdit etmesi, bıçak göstererek rencide edici davranışlar sergilemesi ve şiddet tehdidinde bulunması yer almıştır.
Bu duruma ilişkin mağdur beyanları, Polise intikal eden şikâyet tutanakları ve ifadeler, savcılık soruşturmasına konu olduktan sonra TÜRSAB’a intikal etmiştir. Disiplin Kurulu, “meslek etiği” ve “temel insan haklarına aykırı davranış” başlıkları altında inceleme yaparak “6 ay süreyle geçici üyelikten çıkarma” kararı vermiştir. Söz konusu ceza, sektör genelinde şiddet ve hakaretin kesinlikle kabul edilemez olduğunu vurgulayan bir iç denetim uyarısı görevini üstlenmiştir.
Disiplin Kurulu İnceleme Süreci
Five Turizm dosyası, 21 Ağustos 2024 tarihli Disiplin Kurulu toplantısında görüşülmüş ve dosya içindeki mağdur ifadeleri, tanık beyanları, savcılıktan gelen ön soruşturma evrakları, şirketin savunması ve varsa o döneme ait mali kayıtlar detaylı analiz edilmiştir. Kurul, Five Turizm’in hem Türk hukuku hem de tüzel kişilik açısından kabul edilemez derecede şiddet ve hakaret içeren bir tutum içinde olduğunu tespit etmiş, bu durumun sektör itibarına zarar verdiğini belirtmiştir. Sonuç olarak, sanal ya da gerçek mekân fark etmeksizin “şiddet” iddiasının bariz örneğini teşkil eden hakaret ve tehdit suçlamalarının, derhal ceza kuruluna sevk edilmesine ve sert bir yaptırım uygulanmasına gerek duyulduğu sonucuna varılmıştır.
Beklenen Bakanlık Kararı
TÜRSAB’ın Five Turizm için bakanlığa ilettiği kapatma talebi, Turvigo dosyasında olduğu gibi Denetim ve Gözetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ne intikal edecektir. Bakanlık, Five Turizm hakkında “işletme belgesi iptali” kararı verirse; firmanın pusulası resmen iptal olacak, faaliyetleri yasa gereği durdurulacak ve gerekçeli kararı gerek TÜRSAB sayfasında gerekse Resmî Gazete’de ilan edilecektir. Five Turizm, bu karara karşı da idari yargı yoluna başvurma hakkına sahip olup, Sulh Ceza Mahkemesi nezdinde yürütmenin durdurulması ve hukuki itiraz süreçleri başlayabilecektir.
Seyahat Acentaları Birliği Yönetmeliği ve Uygulama Esasları
TÜRSAB Yönetmeliği’nin 10. Maddesi ve Geçici Üyelikten Çıkarma Hükümleri
Seyahat Acentaları Birliği Yönetmeliği, acentelerin uyacakları etik, mali ve hukuki yükümlülükleri ayrıntılı şekilde belirler. Yönetmeliğin 10. maddesinin 4. fıkrası, “Disiplin Kurulu, yaptığı inceleme sonucunda gerek gördüğü hallerde üyeyi geçici süreyle üyelikten çıkarma cezası verebilir. Bu karar, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bildirilerek gerekli işlemler gerçekleştirilir” hükmünü taşır. Yani TÜRSAB Disiplin Kurulu’nun verdiği karar, bakanlık onayı olmaksızın yürürlüğe giremez. Bu fıkrada öngörülen cezalar, “6 aya kadar geçici üyelikten çıkarma” ve “kesin üyelikten çıkarma” gibi yaptırımları kapsar. Ayrıca yönetmeliğin diğer fıkralarında, “ücret iadesi yapmama”, “yetkisiz rehber kullanma”, “müdür belgesi iptali”, “meslek etiğine aykırı fiiller” gibi ihlaller detaylandırılır.
Kapatma Talebi ve Bakanlık Uygulaması
“Geçici üyelikten çıkarma” kararı, bakanlığa iletilen dosya üzerinden “kapatma” aşamasına taşınır. Bakanlık, ilk olarak dosyada hukuki eksiklik olup olmadığını denetler. Eksik belge veya usul hatası varsa firmayı uyarır; eksiklik giderilmezse “işletme belgesi iptali” kararı kesinleşir. Kapatma işlemi, ilgili ilin İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’ne resmi yazı ile bildirilir ve aynı zamanda Resmî Gazete’de yayımlanır. İptal kararı ardından, acentanın sadece ismi değil tüm ticari işletme alanındaki unvanı, vergi kaydı ve bankacılık faaliyetleri de resmen durdurulur. Müşterilerin Turvigo veya Five Turizm hizmet alımı yapmaları hâlinde, bu işlemler “yasadışı” kabul edilir; müşteriler, mağduriyetlerini yargıya taşıyabilir ve bakanlık nezdinde tazminat hakkı doğabilir.
Disiplin Cezalarının Sektöre Etkileri ve Mağduriyet Boyutu
Tüketici Güveni ve Sektörel Güvensizlik
Turvigo’nun tur iptali sonrası ücret iadesi yapmaması, doğrudan müşteri mağduriyetine yol açmıştır. Yurtdışı turlarındaki iptaller genellikle zorunludur (hava muhalefeti, güvenlik krizleri, temaslı vaka sayısı artışı gibi nedenlerle); ancak acentenin yasal yükümlülüğü, iptal edilen turun tüm bedelini iade etmek, müşteriyi yeni alternatif turlara yönlendirmek veya kupon verme gibi haklar sağlamaktır. Turvigo’nun bu yükümlülüğü yerine getirmemesi, birçok mağdurun TÜRSAB’a şikâyet götürmesine neden olmuş, tüketici güveni sarsılmıştır. Sektörde, benzer durumların tekrarlanmaması adına Disiplin Kurulu’nun örnek teşkil edici bir karar aldığı vurgusu yapılmıştır.
İş Etiği ve Profesyonel İtibar
Five Turizm’in “hakaret ve bıçaklı tehdit” iddiaları, acentelerin “misafirperverlik” ve “profesyonel iş etiği” ilkelerine ne kadar aykırı davranabileceklerini göstermiştir. Turizm sektörü, özellikle yabancı iş insanlarına yönelik hizmet kalitesi, “ülke imajı” ve “turist memnuniyeti” bakımından oldukça hassas bir alan olarak değerlendirilir. Five Turizm’in iddia edilen şiddetsel tutumu, Türkiye’nin uluslararası imajına yönelik olumsuz algı yaratmış; “şiddetin hiçbir türlüsü turist veya iş insanı nazarında kabul edilemez” mesajı Disiplin Kurulu kararıyla çok açık şekilde vurgulanmıştır. Bu karar, sektördeki tüm acentelere “meslek etiğine uygun davranış” konusunda net bir uyarı niteliği taşır.
Profesyonel Risk ve Hukuki Maliyeti
Hem Turvigo hem de Five Turizm, Disiplin Kurulu kararı sonrası doğacak hukuki süreçlerde idari para cezaları, avukatlık ücreti, mağdur tazminatları gibi maliyetlerle karşı karşıya kalacaklardır. Ayrıca, kapatma kararı yürürlüğe girerse, ticari faaliyet duracak; çalışanların işten çıkarılması veya başka firmalara geçişi gündeme gelecektir. Acentelerin sosyal güvenlik prim yükümlülükleri, kredi ve garanti ilişkileri iptal edilecek, vergi daireleriyle sorun yaşanması riski artacaktır. Bu noktada, iki firmanın karşı karşıya bulunduğu hukuki sonuçlar, “kurumsal risk yönetimi” ve “itibar yönetimi” konularının acentenin işletme stratejisinin merkezinde yer alması gerektiğini göstermektedir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Rolü ve Beklenen Nihai Karar
Bakanlık İnceleme Süreci
TÜRSAB Disiplin Kurulu’nun kararları, Bakanlık nezdinde mutlaka hukuki ve idari açıdan tekrar denetlenir. Kültür ve Turizm Bakanlığı, İl Kültür ve Turizm Müdürlükleri ile koordinasyonlu bir şekilde, acentelerin faaliyet belgelerini, SGK kayıtlarını ve varsa dış hukuki süreçlerdeki durumu gözden geçirir. Bakanlık, Turvigo ve Five Turizm dosyalarındaki delilleri tekrar kontrol eder; savunma sürecinde yeni bilgi veya itiraz varsa bunları değerlendirir. Nihai karar, “işletme belgesinin iptali” ya da “uyarı puanı verilerek işleme son verme” seçenekleri arasında şekillenir. Bakanlık onayı alınmadan hiçbir kapatma kararı resmî olarak yürürlüğe giremez.
Resmî İlan ve Uygulama
Kapatma kararı kesinleştiğinde, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü yetkilileri acentanın merkez ve varsa şube adreslerine giderek kapatma işlemini resmen yürütür. Ayrıca, bu kararın Resmî Gazete’de yayımlanması zorunludur. Kapatma duyurusu, TÜRSAB web sitesinde ve Bakanlık’ın resmi duyurular sayfasında da yayımlanır. Böylece, tüm paydaşlar (müşteriler, tedarikçiler, tur operatörleri, oteller ve diğer acenteler) bilgilendirilir. Acentanın kapatılmasının ardından, firmaya ait tüm dijital mecralar (web sitesi, sosyal medya hesapları) kapatılır; eğer firma yeni başvuru yaparsa, önceki ceza kaydı göz önünde bulundurularak denetim sonucu uygun bulunursa yeniden faaliyet izni çıkarılıp çıkarılmayacağı değerlendirilir.
Olası İtiraz ve İdari Yargı Süreci
Turvigo veya Five Turizm, Bakanlık kararına karşı 60 gün içerisinde “yürütmenin durdurulması” davası açabilir. İdari yargı, kapatma kararının hukuka uygun olup olmadığını inceler. Eğer mahkeme geçici tedbir kararı verirse, kapatma geçici olarak durdurulabilir; bu süreçte firma faaliyetlerine devam edebilir. Nihai karar ise esastan incelenen davada şekillenir. Yargı süreci aylar sürebilir ve kararın lehlerine sonuçlanması durumunda, firmalar yeniden faaliyete geçebilir. Aksi takdirde, kapatma kararı kesinleştiğinde, TÜRSAB herhangi bir ek başvuruya izin vermeden firmayı sektöre kolektif olarak kapatır.
Sektörel Perspektif: Acenteler ve Rekabet Ortamı
Piyasa Disiplininin Korunması
Turvigo ve Five Turizm örnekleri, sektörde “sıkı denetim” ve “yaptırım mekanizmalarının uygulanabilirliği” perspektifini güçlendirmiştir. Acentelerin sundukları hizmet kalitesinin uluslararası rekabet standartlarına uygun olması, müşterinin güven duyması bakımından hayati önemdedir. Disiplin Kurulu kararları, diğer acentaları benzer tutum sergilemekten caydırmakta; piyasa disiplinini koruyarak “hukuka uygun” faaliyet sürdüren markaların itibarını yükseltmektedir. Ayrıca, yapılan şikâyetlere hızlı, adil ve şeffaf şekilde karşılık verilmesi, tüketici haklarının korunması noktasında olumlu bir misyona işaret etmektedir.
Rekabet ve Etik Sınırlar
Turvigo ve Five Turizm’e uygulanan yaptırımlar, sektörde etik kuralların mutlak çerçevede korunmasını hedefler. Her tür tüketici şikâyeti ve meslek etiğine aykırı tutum “sonuç doğuracak bir eylem” olarak değerlendirilir. Bu bakımdan, acenteler “haksız rekabet” unsuru barındıran fiyat indirimleri, kalitesiz hizmet sunumu veya müşteri haklarını göz ardı etme gibi olumsuz yaklaşımlardan mutlaka uzak durmalıdır. Aksi takdirde, TÜRSAB denetimleri neticesinde disiplin süreci işletilerek hem itibar kaybı hem de hukuki yaptırım riskiyle karşılaşacaktır.
Küçük ve Orta Ölçekli Acentelerin Kaygıları
Özellikle küçük ve orta ölçekli acenteler, rekabetin yoğun olduğu bir pazarda “muadil hizmet kalitesi, uygun fiyat” ve “şeffaf müşteri ilişkisi” politikalarıyla ayakta durmaya çalışır. Bu acentelerin en büyük endişesi, sektör kurallarına uymayan birkaç firmanın, sektöre olan genel güveni zedelemesidir. Turvigo ve Five Turizm vakaları, küçük acenteler açısından “aynı etik sınırları koruyarak faaliyet sürdürmenin ne kadar hayati olduğu” gerçeğini bir kez daha hatırlatmıştır. Bu bağlamda, TÜRSAB’ın disiplin mekanizması, sektördeki tüm oyunculara “kural dışı hareket etmenin hiçbir kâr getirisi olmadığını” kanıtlamak adına önemli bir rol oynamaktadır.
Müşteri Hakları ve Seyahat Sigortasının Önemi
Tüketici Hakları ve Seyahat Sigortası Uygulaması
Yurtdışı turlarında acentenin yükümlülükleri arasında, turun iptali hâlinde tüm ödemelerin müşteriye iade edilmesi; alternatif tur düzenlenmesi veya kupon verilmesi bulunur. Ayrıca, Zorunlu Seyahat Sigortası, paket turların ayrılmaz bir parçasıdır. Turvigo’nun bu yükümlülüğü yerine getirmemesi neticesinde müşteriler mağdur olmuş; mali kayıplar öngörülemeyen şekilde artmıştır. Tüketici, yurtdışı tur iptali hâlinde, anlaşmada belirtilen koşullara bağlı olarak 14 gün içinde iadesini alabilme hakkına sahiptir. Turvigo gibi firmalar, bu yükümlülüğü ihlal ederse TÜRSAB’a şikâyet edilir ve Disiplin Kurulu’nun devreye girmesine yol açar.
Önleyici Tedbirler ve Sözleşme Şeffaflığı
Profesyonel acenteler, tur paketi sözleşmesini mümkün olan en şeffaf hâle getirmelidir. İptal politikaları, ücret iade koşulları, zorunlu seyahat sigortası bedelleri, iptal masrafları (işlem ücreti, bankacılık ücreti gibi) sözleşmede açıkça yer almalıdır. Müşteriler, tura kayıt olurken tüm bu bilgileri imzalı belge olarak teslim almalı; ayrıca acente, sözleşmenin bir nüshasını muhafaza etmelidir. Böylece, iptal durumunda hukuki bir eksiklik oluşmaz ve müşteri hakları korunur. Bu uygulamalar, Turvigo’nun eski tarzı gibi belirsizlik içeren modelleri sektörden tamamen silmek ve “şeffaf tur paketi” kavramını standart hâle getirmek adına büyük önem taşır.
Sektöre Genel Bakış: Disiplin Uygulamaları ve Gelecek Perspektifi
TÜRSAB’ın Disiplin Uygulamaları
Geçmiş yıllarda da disiplin Kurulu, farklı acentelere yönelik çeşitli yaptırımlar uygulamıştır; örneğin; yetkisiz rehber kullanma, sahte konaklama garantisi verme, haksız zarar ilan etme, fatura usulsüzlüğü gibi. Disiplin Kurulu, önceki vakalarda da “uyarı”, “para cezası”, “3 aya kadar üyelikten geçici çıkarma” ya da “kesin üyelikten çıkarma” gibi yaptırımlar vermiştir. Turvigo ve Five Turizm vaka dosyaları, geçmiş kararlarla kıyaslandığında, ihlalin niteliğine göre “6 ay süreyle geçici üyelikten çıkarma” cezasının nasıl belirgin bir caydırıcı özelliğe sahip olduğunu gösterir.
Gelecek Perspektifi ve Sektörün Yol Haritası
Turizm sektörü, 2025 itibarıyla hem küresel hem de bölgesel düzeyde ciddi büyüme potansiyeline sahiptir. Ancak bu büyümenin sürdürülebilir olması, acentelerin hizmet kalitesini “ulusal-acente mevzuatlarına uygun” şekilde sürekli güncelleyip denetlemesine bağlıdır. TÜRSAB’ın disiplin pratikleri, sektördeki yozlaşmayı engelleyecek mekanizmalar geliştirmek ve kurumsal şeffaflığı artırmak adına temel mihenk taşıdır. Turvigo ve Five Turizm vakalarından çıkarılan derslerin başında, “müşteri haklarının korunması” ve “meslek etiğinin ihlal edilmemesi” öncelikli yer alır. Sektörde faaliyet gösteren tüm acenteler, bu örnek teşvik kararlarını yakından inceleyerek hem kurumsal politikalarını hem de hukuki sorumluluklarını gözden geçirmelidir.
Kaynaklar
Bu makaledeki bilgiler, TÜRSAB Disiplin Kurulu’nun 2024–2025 dönemindeki kararları ve Turvigo ile Five Turizm vakalarına ilişkin güncel haberlere dayanarak hazırlanmıştır. Aşağıda, disiplin işlemleri, kapatma süreçleri ve seyahat acentalarına yönelik yaptırımlar hakkında bilgi sağlayabilecek bazı kaynak türleri ve örnekler (gerçek ve güncel bağlantılarla) bulunmaktadır:
- TÜRSAB Resmî Duyurusu ve Disiplin Kararı:
TÜRSAB – Disiplin Kurulu Tarafından Geçici Süreli Üyelikten Çıkarma Cezası Alarak T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na Kapatma Talebiyle İletilen Seyahat Acentaları Listesi
tursab.org.tr - Seyahat Acentaları Birliği Yönetmeliği:
Resmî Gazete – Seyahat Acentaları Birliği Yönetmeliği (10. Madde, 4. Fıkra)
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/03/20210314-8.htm tursab.org.trturizmdays.com
Not: Yukarıdaki bağlantılar, 3 Haziran 2025 tarihi itibarıyla güncel ve erişilebilir resmi veya sektörel kaynaklara yönlendirmektedir. Spesifik idari dosya detayları veya ilave belgeler için ilgili kurumların resmi web sitelerinden detaylı inceleme yapılması önerilir.
Sık Sorulan Sorular
Turvigo ve Five Turizm’e neden “geçici üyelikten çıkarma” cezası verildi?
Turvigo, iptal ettiği turların ücretlerini müşterilerine iade etmediği ve zorunlu seyahat sigortasını düzenlemediği gerekçesiyle disiplin ihlali yapmış;
Five Turizm ise Suudi Arabistan uyruklu iş insanlarına hakaret ve bıçaklı tehdit iddialarıyla karşı karşıya kalarak meslek etiğine aykırı davranışta bulunmuş. Bu ihlaller, TÜRSAB Disiplin Kurulu’nun 6 ay süreyle “geçici üyelikten çıkarma” kararı almasına yol açtı.
Geçici üyelikten çıkarma kararı kesinleştiğinde ne oluyor?
“Geçici üyelikten çıkarma” kararı, önce TÜRSAB Disiplin Kurulu tarafından verildikten sonra Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bildirilir. Bakanlık onayıyla birlikte ilgili acentanın işletme belgesi iptal edilir ve fiilen kapatılır. Bu aşamadan sonra Turvigo veya Five Turizm, sektörde faaliyet gösteremez ve işletme kayıtları resmen silinir.
Turvigo müşterilerinin hakları ne olacak? Tur ücretlerini nasıl geri alabilirler?
Turvigo’dan paket tur satın almış ve tur iptal edildiği hâlde ücret iadesi alamamış kişiler, öncelikle TÜRSAB Kayıtlı Şikâyet Birimi’ne başvurup şikâyet formu doldurmalıdır. Disiplin sürecinin yanı sıra Tüketici Mahkemesi’ne de başvurarak ücret iadesi ve tazminat talep edebilirler. Kapatma kararı kesinleşirse, bakanlık tarafından atanan icra kurulu, iade sürecini takip edip mağdurları bilgilendirir.
Five Turizm hakkında hakaret ve tehdit iddialarıyla yürütülen soruşturma nasıl ilerliyor?
Disiplin Kurulu kararı, iddiaların doğru bulunduğunu ve “6 ay geçici üyelikten çıkarma” cezası gerektirdiğini gösterir. Bu karar Bakanlığa iletildikten sonra suç duyurusu konusu savcılık tarafından resmî olarak soruşturulur. Eğer sabit görseller, tanık beyanları veya diğer deliller savcılıkça da kesin kabul edilirse, hukuki süreç ceza mahkemesinde devam eder. Acentanın itirazı için idari yargı yoluna başvurma hakkı saklı kalır.
Diğer seyahat acenteleri bu kararlardan nasıl etkilenir?
TÜRSAB Disiplin Kurulu’nun verdiği ağır cezalar, sektörde geniş çapta caydırıcı etki yaratır. Özellikle müşteri haklarına ve meslek etiğine ilişkin yükümlülüklere uymayan acenteler, benzer bir ihlal hâlinde aynı yaptırımlarla karşılaşacaklarını bilirler. Bu kararlar, şeffaflık, yasal uyumluluk ve etik hizmet sunma standartlarının korunması için tüm acenteleri denetimlere uyum sağlamaya teşvik eder.
